Iragana

Elisak ondo gogoratzen ditu 1984ko ekainaren 12ko gertakariak. Hogeita sei urte pasa badira ere buruan ditu egun hartan jantzi zituen zapatak, segur aski bizitzako egun latzena izan zen hura. Goizeko bederatzietan esnatu zen Elisa pozik ohetik jaiki eta leihoa zabaldu zuen esnatu berri zen eguzkiaren lehen izpiekin gozatzeko asmoz. Sei urte zituen orduan Elisak, neskatxa ile gorria, azal zuri-zuria eta irribarre zoriontsua zituen, bihotz onekoa zen eta haur guztien antzera inozoa oraindik. Soineko urdina jantzi zuen, amonak urtebetetze egunean oparitutakoa, eta berarekin ondo zihoazen zapata zuri batzuk. Jantzi eta gero sukaldera jaitsi zen, bertan ama zuen zain gosaltzeko, esne basoa bizko-bizkor edan eta lorategira irten zen Kukiren bila. Kuki Yorkshire arrazako txakur emea zen, Elisaren lagun onena. Kukiri gosaria eta ura jarri zizkion platertxoan eta orduantxe ama irten zen. Parisko auzo eder eta lasai batean bizi ziren, baina hiriaren erdigunetik pixka bat urrun zegoen, horregatik autoan sartu ziren ama-alabak eta abiatu egin ziren. Larunbata zen, beraz Elisak ez zuten ikastetxera joan beharrik eta amak erosketak egitera eramango zuela agindu zion. Etxetik irten.. KONTUX...eta ordu erdi beranduago saltokian zeuden, lehendabizi arropa dendan sartu eta soinekoak eta kamisetak erosi zituzten, gero zapata pare bat eta dena bukatu zutenean izozki dendan txokolatezko izozki handi bat jan zuten bien artean. Oso pozik zegoen Elisa, amarekin hirira erosketak egitera joatea asko gustatzen baitzitzaion. Erosketak bukatutakoan saltokitik irten ziren eta autorantz abiatu. Eguerdiko hirurak ziren eta oso jende gutxi zebilen kalean, autoa zegoen kalean sartu ziren eta bat-batean ziztu bizian etorri zen furgoneta bat euren ondoan gelditu zen. Harrituta gelditu zen Elisaren ama eta neskatxa bera ere bai, orduan bi gizon irten ziren furgonetatik, ama-alabei ahoa tapatu eta bultaka sartu zituzten barruan. Barruan zeudela ahoan eta begietan zapiak jarri zizkieten ezer ikus ezta esan zezaten. Elisa beldurrez akabatuta zegoen, negarrari eutsi nahi zion baina ezinezkoa izan zuen. Ama-alabak laztantzen saiatu zen baina gizonek ez zioten milimetro bat ere mugitzen, ezer egin ezinak ezinegona sortzen zion eta desesperazioak erotu egin zuen. Zaldia gaixorik dago. Hara eta hona mugitzen hasi zen, zapia ahoan eduki arren ahalik eta altuen zarata egin zuen, gizon batek emakumearen egoera geldiezina ikusiz ukabilkada bat eman zion masailean eta furgonetaren lurrean botata utzi zuen, hilda balego bezala geldi-geldi jarraitu zuen bidaia bukatu arte. Furgoneta gelditu zen azkenean, Elisak begietako zapia kendu nahi zuen, bere amaren oihuak eta lurraren kontrako danbatekoa entzun ostean benetan kezkatuta zegoen. Baina ez zen horrela gertatu besotik bortizki obatu eta bertatik atera zituzten, hezetasun usain gogorra sumatu zuten, eta behartuta ematen zituzten pausuek oihartzuna sortzen zuten. Lantegi abandonatu batean zeuden, putzu ugari zeuden teilatua zuloz beteta baitzegoen. Gizonek ama-alaben begietako zapiak kendu zituzten eta Elisak bere amaren aurpegi belztua ikusi ahal izan zuen, amak ordea ez zuen alabak egoera hartan ikusterik nahi, horregatik beste alde baterantz begiratu zuen. Gela batera heldu ziren eta ama zeramanak lurrera bota zuen emakumearen gorputz etsitua, soka batzuekin burdin batzuei lotu eta han utzi zuen. Elisak oihu egin nahi zuen, bere amarekin elkartu, eta leku nazkagarri hartatik ihes egin, baina bi gizonen artean arrastaka eramatea lortu zuten neskatoa. Hitz zatar eta gogaikarri ugari baino ez zioten esan gizon haiek, guztiz izututa zegoen eta ez zekien nora eramango zuten, azkenean amarengandik oso urrun ez zegoen beste gela batean sartu eta Elisa ere lurrean lotuta utzi zuten. Bi gizonak gelatik irteten ikus zituen orduan eta bera han utzi zuten bakarrik, ez zuen imajinatuko amarekin izandako goiz zoragarria hura horrela bukatuko zenik. Bat-batean oihuak entzun zituen amaren gelatik, eta bi gizon orroak. Elisa oraindik neskato txikia bazen ere oso zuhurra zen eta bazekien zer gertatzen ari zen han, ama bortxatzen ari ziren. Soka haietatik askatzen saiatu zen, ama lagundu behar zuen, imajinatze utzak larritasuna sortzen zuen Elisarengan. Hain zegoen kezkatu nola egongo ote zen ama non ez zen konturatu bere eskuetako bat askatzea lortu zuela. Konturatu zenean arin-arin beste eskutik kendu zuen soka eta aske zegoen. Ez zuen sinisten, baina hura ez zen momentua pentsatzen hasteko, infernu hartatik irten behar zuten. Isil-isilik amaren zegoen gelerantz hurbildu zen, han ikusi zuen ama, erdi biluzik, eskuak burdinetara lotuta zituen bitartean gizon bat bere gainean zegoen, beste berriz gelaren beste aldean lo. Bere ama egoera hartan ikusteak Elisaren bihotza leherrarazi zuen, txerri zikin haren gainera bota eta itotzeko gogoa, baina bazekien ez zuela indar nahikorik. Pixka bat hurbildu zen eta lurrera begiratzerakoan sakelako telefono bat ikusi zuen, amaren gaineko gizona lepoz zuen eta ez zuen sumatu neskatxa han zegoenik. Hori aprobetxatuz Elisak telefonoa hartu eta gelatik alde egin zuen, ahalik eta bizkorren eskolan hainbat aldiz irakasleak errepikatutako poliziaren telefonoa markatu eta deitu egin zuen. Kosta zitzaion hitz egite baina ahots fin eta ikarati batez azaldu zion telefonoaren beste aldeko gizonari egoera guztia. Gizonak deia lokalizatuko zutela agindu zion eta segituen egongo zirela bertan. Elisa oraindik guztiz ikaratuta zegoen arren esperantza hazi bat hasi zen, baina ezin zuen bere ama piztia haren eskuetan utzi polizia etorri arte. Gelaz gela zerbait gogorraren bila hasi zen, burdin solte bat, aitzur bat.... Azkenean aurkitu zuen metalezko hodi bat, berriro ere gelara joan zen baina han ez zegoen lehengo gizona. Orduantxe esku bat sentitu zuen bizkarrena, atzerantz begiratu eta han ikusi zuen gizon zerri madarikatu hura, txakur haserretu aurpegiarekin. Zaplazteko bortitz bat eman zion eta neskatoa lurrera erori zen, gizona gainera botatzera joan zitzaionean zirenaren soinua entzun zuen. Segundo pare batera polizia talde bat sartu zen korrika eta gizon nazkagarria atxilotu zuten. Elisa korrika joan zen bere amarengana, lurrean botata zegoen, hurbildu zitzaion, esnatzen saiatu zen baina amak ez zuen erantzuten. Polizia bat hurbildu zenean emakumea ikusitakoa neskatxa handik urruntzeko agindua eman zuen. Elisa zurbil zegoen ezin zuen ia arnastu, amaren gorpua bizirik zegoela sinistu nahi zuen, negarrari eman zion. Geroztik amaren irudia eta egun hartan gertatutako bueltaka du Elisak buruan, egun hartatik aurrera, ez zen berriz lehengo neska alai eta irribarretsua izan.